Archive: St Albans

A.D. 793. Offa, king of Mercia, to the church of St Alban; grant of privileges and of 34 hides (mansiones) at Cassio, Herts., 6 at Heanhamstede (cf. Hamstead's House, St Stephens, Herts.) and 10 at Stanmore, Middx. Latin with English and English bounds.

 

+ Regnante domino nostro Jhesu Christo in perpetuum .INVOCATION Decet igitur ut regalis benignitas omnipotentis Dei et sanctorum martyrum quantum valeat honore prevideat . Quia honor Dei et pia in sanctis ejus devocio ; stabilitas est regni terreni . et prosperitas longevæ vitæ ; et indubitata eterne mercedis retribucio.PROEM

Unde ego Offa rex Merciorum cum Egfrido filio meo et omni consensu synodali . pro remedio et salute animarum nostrarum . terram quinquaginta mansionum in locis infra dictis id est ubi dicitur æt Caegesho mansiones .xxxiiii. on dæt Heanhamstede . vi . mansiones et Stanmere . x . mansiones . cum segitibus . pratis . pascuis . et silvis . et omnibus rebus mobilibus vel fixis ad ea prenominata loca rite pertinentibus . domino meo Jhesu Christo . et sancto Albano martyri . cujus reliquias in spem prosperitatis presentis et futuræ beatitudinis divina ostendit nobis gratia . in jus monasteriale tradens donaboDISPOSITIVE WORD . Quatinus perpetuo jure prefata terra . sancti martyris Albani ecclesiæ deserviat . Et per magnum omnipotentis Dei nomen et terribile ejus judicium adjuro . immo et impero . quod nullus supervenientibus temporibus seu rex seu episcopus . aut aliqua magna vel parva persona . aliquid de his meis donis quæ Deo et sancto martyri ejus dedicavero . immutare . seu auferre . seu inminuere presumptiose audeat . Ne aliquam molestiam aut ecclesiæ aut silvis ad eam pertinentibus inferre presumat . sed sit libera omnino ab omni tributo et necessitate . seu regis . seu episcopi . ducis . judicum . comitum . exactorum eciam et operum quæ indici solent . necnon et expedicionis . et omni edicto publico . perpetuo eam libertate donabo . Sed obsecro quatinus studeant supervenientes reges auxiliare . defendere . et curam illius ecclesiæ habere in omni bonitate . sicut et ego habeo . Ut sit illi et regno ejus benediccio et proteccio . a domino Deo et sancto ejus martyrio in perpetuum . Si autem quisquam loci huius curam non habuerit . vel eum maliciose tractaverit ; sciat et senciat sancti martyris seipsum benediccione privari . et racionem ante tribunal Christi redditurum . Hoc vero monasterium cum his prefatis terris . Willigoda presbiter habeat et regat dies suos . et monachicam in eo vitam vivat . doceat . et quantum valeat erigat . Post dies autem illius eligant sibi fratres cum consilio illius episcopi qui super eos erit . si habent dignum et monachicæ vitæ eruditum ex semetipsis quem voluerint . Si autem quod non opto acciderit quod ibi dignus nequeat inveniri ; prevideat ille episcopus cum consilio fratrum qui illud monasterium digne secundum regulam monachicæ vitæ gubernare sciat et velit .

Jam jamque . iterum iterumque . in nomine domini precipio et adjuro . quatinus in eo loco regula sancti Benedicti abbatis doceatur et exerceatur quantum possibile est ; perpetuo jure . Et si ipsa elemosina oret ad dominum profaciente ; tamen obsecro ut assiduæ intercessiones pro anima mea et amicorum meorum . canonicis horis semper in ea ammoneantur ecclesia . quatinus omnipotentis Dei clemencia . quæ tale thesaurum temporibus meis gentibus et populis Anglorum aperire dignata est ; mihi quoque eternum in celis thesaurum cum sanctis suis donare dignetur.

Scripta est hec cartula anno dominicæ incarnacionis .dccxciii. indiccione .iii. anno vero Offan regis Merciorum .xxxvi.DATING CLAUSE in loco celebri qui dicitur CelchythPROMULGATION PLACE . presenti synodali conventu . testibusque infra nominatis confirmata . Data die regnante domino nostro in perpetuum .

Testimonio magnatum.
+ Ego Offa hanc donacionem meam signo crucis Christi confirmo .
+ Ego Ecgfridus similiter consencio et subscribo .
+ Ego Ceoluulfus rex ad ipsum consencio .
+ Ego Cenuulfus rex consencio .
+ Ego Beornulfus rex .
+ Ego Ludecha rex .
+ Ego Uuilaf rex .
+ Ego Ecgbirhtus rex .
+ Ego Beortulfus rex.
+ Ego Burhredus rex .
+ Ego Ælfredus rex .
+ Ego Higberctus archiepiscopus consensi et subscripsi .
+ Signum Æþelheardi archiepiscopi .
+ Signum Ceolwulfi episcopi .
+ Signum Hunwone episcopi .
+ Signum Ceolmundi episcopi
+ Signum Ealcheardi episcopi .
+ Signum Ælfhuni episcopi .
+ Signum Heaberti episcopi .
+ Signum Heathoredi episcopi .
+ Signum Cyneheardi episcopi .
+ Signum Deneferdi episcopi .
+ Signum Cenwalchi episcopi .
+ Signum Wermundi episcopi .
+ Siguum Wihthuni episcopi.
+ Signum Wynberhti episcopi .
+ Ego Wicga dux .
+ Ego Æþemundus dux .
+ Hearbertus dux .
+ Brorda dux .
+ Binna dux .
+ Esne dux.
+ Heaberht dux .
+ Cudbehr dux .
+ Ceol.
+ Ænund dux .
+ Ceolweordus dux .