Archive: St Albans

A.D. 795 for 792 (Æt Beranforda [? Barford, Warwicks.], 4 May). Offa, king of Mercia, to St Albans church; grant of 30 hides (manentes), consisting of 12 at Winslow, Bucks.; 3 at Scelfdune sive Baldiningcotum; 10 at Scuccan hlaw vel Fenntun (cf. Warren Farm in Horwood, Bucks.) with the wood called Horowudu (Horwood, Bucks.); and 5 at Lygetune (? Luton, Beds., or Leyton, Essex). Latin.

 

+ Regnante in perpetuum Deo et domino nostro Jhesu Christo .INVOCATION Licet per totum ubique mundum beatorum martyrum qui suum pro Christo sanguinem fuderunt merita divine laudis exultacione celebranda sint . eorumque Dei auxilio exempla gloriosa sequenda ; precipue nobis tamen beatissimi Albani qui sub hac Britannie insula gloriosus martyrio effulsit memoria . pia semper intencione et sedula sollicitudine observanda est .PROEM

Unde ego Offa gratia Dei rex Merciorum cum filio meo Ecgfrido pro amore omnipotentis Dei et huius sancti intercessione terram .xxx. manensium in locis quorum subinferuntur nomina . domino meo Jhesu Christo ad æcclesiam sancti Albani ubi ipse tyro primus in passione victima effectus est . jure perpetuo perdonaboDISPOSITIVE WORD . Eoque delectabilius hanc donationem perficio . quia superna proteccio tam nobile temporibus nostris thesaurum quod diu fuit clausum et huius terre indigenis abditum . revelare dignata est . Hæc itaque sunt supradictarum vocabula terrarum . et Uuineshauue .xii. manensium cum terminis suis . et Scelfdune sive Baldinigcotum trium manensium . quorum scilicet trium manensium terminati sunt hec . Suanaburna . Heortmere . Stretuuealeb'roc . Item vero . x . manensium ubi dicitur Scuccanhlau . vel Fenntuun cum silva quæ cognominatur Horwudu . cum terminis suis . Æt Lygetune . v . manensium quam videlicet terram Alhmundus abbas expedicionem subterfugiens mihi reconciliacionis gratia dabat . Hoc quoque consencientibus episcopis meis et abbatibus . ducibus ac principibus . sub invocacione sancte trinitatis et individue unitatis . donando precipio . quatinus tota terra illa sit libera ab omni tributo . et necessitate . seu regis . seu episcopi . ducis . judicis . et exactorum . et operum que indici solent . Neque emendacione pontium . neque fossam adversum inimicos faciendam . Totum omne prefate terre stipendium et exaccio . ad supradicti martyris tumbam insolubiliter persolvatur . Et si forte quis intra ejusdem ecclesie potestatem aut extra . cum episcopo . seu abbate . communis inveniatur . bello . furto . vel fornicacione . aut alio quolibet simili reatu astrictus . semper ea pars pene et emendacionis que regi vel episcopo debetur . ad beati Albani monasterium inviolato semper fodere reddatur . Credo enim et veraciter confido . quod hec munificentia non solum mihi meisque sed etiam universis . Anglorum populis sublimiter proficiat . quia pro cujus amore ille miles intrepidus meruit coronari . qui tocius mundi pericula passus est suo sanguine expiare . Hec sunt nomina testium qui hanc donacionem meam consencientes signo crucis Christi confirmarent.

+ Ego Offa rex . huic donacioni meæ signum crucis inpono .
+ Ego Ecgfridus paterne munificencie consenciens subscripsi .
+ Ego Higbertus archiepiscopus consensi et subscripsi .
+ Ego Ceoluulfus episcopus consensi et subscripsi .
+ Ego Heothored episcopus consensi et subscripsi .
+ Ego Unwona episcopus consensi et subscripsi
+ Signum manus Alhmundi abbatis .
+ Signum Beonnan abbatis .
+ Signum Wimundi abbatis .
+ Signum Forthredi abbatis .
+ Signum Brordani patricii .
+ Signum Binnani principis .
+ Signum Esuuini ducis .
+ Signum Alhmundi ducis .
+ Signum Uuigberti ducis .
+ Signum Æwelmundi ducis .
+ Signum Eadgari ducis .
+ Signum Headberti ducis .
+ Signum Ealhmundi ducis .
+ Signum Cuthberhti ducis .
+ Signum Eadberhti ducis .
+ Signum Wulfheardi ducis .
+ Signum Ealheri ducis .

Perscripta est autem huius donacionis cartula anno dominicæ incarnacionis .dccxcv. Indictione .v. et regni Offanis .xxxv. sub .iiii. nonas Maias .DATING CLAUSE in loco qui dicitur ÆtberanfordaPROMULGATION PLACE .

Regnante inperpetuum Deo 7 domino nostro Jhesu Christo .INVOCATION Licet ubique per totum mundum beatorum martyrum qui suum pro Christo sanguinem fuderunt merita ; divine laudis exultacione celebranda sint . eorumque Dei auxilio exempla gloriosa sequenda ; precipue tamen nobis beatissimi Albani qui sub hac Britannie insula gloriosus martyrio effulsit memoria . pia semper intencione 7 sedula sollicitudine observanda est .PROEM

Unde ego Offa gracia Dei rex Merciorum cum filio meo Ecgfrido pro amore omnipotentis Dei et huius sancti intercessione . terram . xxx . manensium in locis quorum sub inferuntur nomina domino meo Jhesu Christo ad ecclesiam sancti Albani ; ubi ipsi tiro primus in passione victima effectus est ; jure perpetuo perdonaboDISPOSITIVE WORD . Eoque delectabilius hanc donacionem perficio . quia superna proteccio tam nobile temporibus nostris thesaurum quod diu fuit clausum 7 huius terre indigenis abditum revelare dignata est . Hec itaque sunt supradictarum vocabula terrarum . Æt Wineshlauue . xii . manensium quorum . s . trium manensium . quorum terminati sunt hæc ; Suanaburna . Hertmere . Etretwealabroc . Item vero . x . manencium ubi dicitur Scuccanhlau vel Fentun ; cum silva que cognominatur Horowuda cum terminis suis . Æt Lygtune .v. manencium . quam videlicet terram Alimundus abbas expedicionem subterfugiens mihi reconciliacionis gratia dabat . Et quoniam ipse martyr almilfuus caput 7 exemplum christianitatis omnis Britannie indubitanter habetur . dignum est ut locus in quo sanctum corpus illius requiescit 7 ab omni populo veneratur ; speciali quadam 7 singulari privilegii libertate per nos honoretur . Hoc igitur consencientibus episcopis et abbatibus ducibus 7 principibus meis . sub invocacione sancte trinitatis 7 individue unitatis donando precipio ut ecclesia sancti Albani omnisque possessio nunc et futuris temporibus illi subdita semper sit libera 7 quieta ab omni tributo 7 necessitate seu regis . seu episcopi . ducis . judicis . 7 exactorum . 7 operum . que indici solent . neque emendacione pontum . neque fossam adversum inimicos . faciendam . Totum omne prefate terre . stipendium 7 exaccio . ad supradicti martyris tumbam insolubiliter persolvatur .

Statuo eciam 7 communi fidelium meorum assensu confirmo . ut episcopi vel eorum ministri nullam aliquatenus super ipsam ecclesiam vel super parrochiales ecclesias eidem quibusque temporibus subjacentes . nisi tantummodo cum advocati fuerint dedicandi vel in paschali solennitate crisma sanctum 7 oleum ex more tribuendi potestatem habeant . nec earum presbiteros ad sinodum suam vel capitulum convocare . vel ab officio divino suspendere . seu aliquod in eos vel minimun jus exercere presumant ; set omnia quecumque ecclesie sancti fuerunt . abbatis solummodo ejusdem monasterii potestati tractanda libere subjaceant . De censu quoque singulis annis per universam Britanniam colligendo 7 sancte Romane ecclesie pro stabilitate regni nostri 7 salute communi transmittendo decernimus . ut quantum in terra sancti martyris provenerit . ab his quibus injunctum fuerit ab abbate undecunque collectum nullatenus alias asportetur . set altari beati Albani fideliter oblatum ad utilitatem ejusdem ecclesie secundum quod abbas decreverit inviolabiliter expendatur . Et si forte quis intra ejusdem ecclesie potestatem . aut extra cum episcopo seu abbate communis inveniatur . bello . furto . vel fornicacione . aut alio quolibet simili reatu astrictus ; semper ea pars pene et emendacionis que regi . episcopo . comiti debetur ad beati Albani monasterium inviolato semper federe reddatur . Credo enim 7 veraciter confido . quod hec munificencia non solum mihi meisque . set eciam universis Anglorum populis sullimiter profert . quia pro ejus amore ille miles intrepidus meruit coronari . qui tocius mundi pericula passus est suo sanguine expiare .

Si autem quod absit uspiam quis larvarico attactus instinctu mente subdola hec machinatus fuerit annullare . vel quippiam in penis quam constituimus transvertere ; sua per audacia a cetu in hac vita anathematizetur fidelium . 7 in tremendo Dei examine astantibus celorum agminibus hominumque turmis ; necne 7 horrendis herebi vermilis . palam cunctis damnetur cum hedis . Averni cruciamenta sine fine luiturus ; ni ante obitum condigne emendaverit .

+ Hec sunt nomina testium qui hanc donacionem meam consencientes signo crucis Christi confirmarent .

+ Ego Offa rex huic donacioni mee signum crucis impono .
+ Ego Ecgfridus paterne munificencie consenciens subscripsi .
+ Ego Higberht archiepiscopus consensi 7 subscripsi .
+ Ego Ceoluulf episcopus consensi .
+ Ego Heathored episcopus consensi .
+ Ego Unuuona episcopus consensi .
+ Signum manus Alhmundi abbatis .
+ Signum Wigmundi abbatis .
+ Signum Brordan . patricii .
+ Signum Bynnan . principis .
+ Signum Æsuuini ducis .
+ Signum Alhmundi ducis .
+ Signum Wigberhti . ducis .
+ Signum Æthelmundi . ducis .
+ Signum Eadgari . ducis .
+ Signum Eardberthi . ducis .
+ Signum Ealmundi . ducis .
+ Signum Cuthberthi . ducis .
+ Signum Eadbyrhti . ducis .
+ Signum Vulfheardi . ducis .

+ Perscripta est autem huius donacionis cartula anno dominice incarnacionis .dccxcv. et regni regis Offanis .xxxv. indiccione .v. sub .iiii. nonas . Maias .DATING CLAUSE in loco qui dicitur æt BeoranfordaPROMULGATION PLACE .